Det du vil vite om Måren og Mårfangst

Vi vil presentere noen mindre artikler om måren i Norge fremover. Her er første del.

Håper du synes dette er interessant. Informasjonen er hentet fra heftet mårfangst av den mårfangern Pete Loebakk.

Alt du trenger å vite om måren

Måren tilhøyrer mårfamilien, og har det latinske navnet martes marten. Den har si utbreiing på den nordlege halvkula. I Noreg fins måren over heile landet, med unntak av nokre øyer langs kysten.

I gamle dagar vart det handla stort med mår, skinnet var svært mykje verdt og vart òg brukt som betalingsmiddel. Stor beskatning av bestanden gjorde at det vart innført fredning i 1930. Frå 1971 vart fangst av mår igjen tillatt og bestanden hadde vakse seg stor, spesielt utover 80-og 90 tallet då reveskabb herja, gjorde måren seg talrik. I dag fangast det ca 4 500 mår i Norge, den økonomiske verdien er svært liten, fangsten drivast i dag primært som viltstell.

bilete henta frå wikipedia

Måren har ei lengd på 65-85cm, hannmåren veg opp til 1,9kg og homåren ca 1 kg. Den har eit allsidig kosthald, er spesielt kjent for å være glad i søtsaker, men også egg og fuglar står ofte på menyen. Måren er ein samlar som legg opp lager av mat til vinterhalvåret. Den fins ofte i biotopar med tett skog, og søkjer gjerne til gammal granskog. Hiet er gjerne i et hult tre eller i ei steinur.

Måren har forsinka fosterutvikling, egget som vert befrukta utviklast ikke med ein gong til foster. Paringstida foregår i juli / august, og egget festar seg til livmora i januar / februar. Er tilgangen på mat dårleg, kan det skje at egget ikkje festar seg og utvikling av foster uteblir. Drektigheitstida er på ca 1 månad, ungene fødast i løpet av april. Dei veks raskt utover hausten, og forlet mora i oktober / november. Måren vert kjønnsmoden etter 1 år og lev til den er ca 10 år.

I likheit med andre mårdyr, hevdar måren revir. Områda varierer i storleik, frå 2-20 km2. Hannen sitt territorium er ofte dobbelt så stort som homåren sitt, og revira overlappar kvarandre. I topografi med tett skog og kupert terreng med god mattilgang er revira små, men i område med flatt terreng og meir glissen skog er dei noko større.

I søken etter mat forlet enkelte mårar sitt revir og kan vandre over store områder. Den brukar faste ruter og har ofte dagleie under røter, oppe i tre eller i urer. Måren er mest aktiv om natta i vinterhalvåret, sommerhalvåret kan den òg vere framme på dagtid. Måren har få naturlege fiendar. Den er ein del av kosthaldet til ørn, men også rev kan ved enkelte anledninger ta mår.

Måren har eit allsidig kosthald, og er spesielt kjent for å like søtsaker.  Til åte brukar eg stort sett restar av rype eller skogfugl, honning og fiken, samt luktestoff som f.eks Hawbakers, Clamoil og Anisolje. Eg er svært påpasseleg med å ikkje bruke for mykje åte, måren har ekstremt god luktesans.  Ei felle som er fylt opp av åte og dynka i luktestoff, vil neppe fange.

Til mårfangst er ProTrap mårfelle, ei felletype som har blitt populær dei over åra. Den er enkel i bruk og er laga i svært robust materiale, stålfjøra vil ikkje foringast over tid på same måte som conibear.

Det er viktig her at utløysermekanismen stillast rett.  Den har inngangshull på 9 cm. Dette gjer at fella kan settast lavare enn 150cm over bakken iht forskrift. 
For mårfangst på bakkenivå er hvor måren beveger seg mest, kommer en Bakkefelle meget godt med. For å skjerme åtet mot vèr og vind, legg eg granbar på toppen og ned på sida av fella. Men for å spreie dufta av åtet best mogeleg, bør ikkje dette verte for tett.

LES MER OM MÅR OG MÅRFANGST